18 Haziran 2017 Pazar

Zeplin Hava Postaları :1928-1929






Aslında bir süvari generali olan Graf (türkçede daha çok kullandığımız şekli ile Kont) Zeppelin yirminci yüzyılın başında balonları geliştirerek,  dış kılıfı esnek olmayan, balonlardan daha aeorodinamik şekilli, istenilen yöne gidebilen ve kendi soyadı ile zeplin diye bilinen hava gemilerini keşfetti.

Kont Zeppelin göremese de geliştirdiği zeplin hava gemileri Birinci Dünya Savaşında askeri amaçlar ile kullanıldılar, bazı alman zeplinleri savaş sırasında ülkemize de geldiler.



Savaş sonrasında Versay Anlaşması ile getirilen kısıtlamalar almanların zeplin hava gemileri üzerindeki çalışmalarına bir süre ara vermelerine neden oldu. Sadece sivil amaçlar için kullanılmak üzere geliştirilen ve savaş tazminatı olarak Amerika Birleşik Devletleri donanmasına verilmek için Almanya'da üretilen LZ126 (Amerikan donanmasında ZR-3) zeplin hava gemisinin çok benzeri olarak 1928 yılında üretilen, "Graf Zeppelin" adı verilen LZ127 numaralı gemi dünyanın dört bir tarafına beş yüzden fazla seferde yüzbinlerce kilometre yolculuk yapmış, onbinlerce yolcu taşımış ve dünyanın kuşkusuz gelmiş geçmiş en başarılı hava gemisi olmuştur.


Ancak LZ127 ülkemizin hiçbir şehrine seferleri sırasında uğramamış veya ülkemiz toprakları üzerinde herhangi bir uçuş gerçekleştirmemiştir. Buna karşılık çeşitli seferlerinde LZ127 hava gemisinde taşınmış olan ve ülkemize gönderilen hava postası gönderileri bulunmaktadır. 1930 lu yıllarda Lufhansa ülkemiz ile hava postası taşıma anlaşması yaptıktan sonra, düzenli yapılan Güney Amerika zeplin seferleri için özel bağlantı uçuşlarıda gerçekleştirmiştir, böylece aerofilatelistler bu seferlerde taşınmış ülkemiz çıkışlı zeplin postası gönderileri üretebilmiştir.

LZ127 birkaç kısa deneme seferinden sonra ilk uzun yolculuğunu oldukça iddialı bir şekilde Atlantik ötesine, Amerika Birleşik Devletleri'ne gerçekleştirdi. Atlantik üzerinde bozulan LZ127 ilk yolculuğunda Titanik transatlantiğinin kaderini paylaşmaktan zor kurtuldu.

Koleksiyonumda bulunan LZ 127 zeplin postası ile taşınmış gönderilerden bazılarını paylaşmak istiyorum.

Aşağıda görülen zarf dönüş yolculuğu sırasında ABD'nin Pensilvanya eyaletinden uçakla zeplinin kalktığı New Jersey'e gelmiş, sonra LZ127 hava gemisi ile üç güne yaklaşan bir yolculuktan sonra (en yüksek hızı yaklaşık saatte iki yüz kilometreydi ve yolculuk yaklaşık 72 saat sürmekte idi) Atlantik Okyanusunu aşarak Almanya'ya ulaşmış,  yeni kurulan Lufthansa ülkemize hava postası taşımak için henüz izin alamadığından yolculuğunun son ayağında büyük olasılık ile CIDNA havayolları ile ülkemize uçmuş olmalı.



1929 yılı başında LZ127 bir Ortadoğu (Orientfahrt) seferi gerçekleştirmiştir, Mısır ve Filistin İngiliz yönetiminde oldukları için hiçbir iniş yapılmadan gerçekleştirilen bu sefere aerofilatelistler büyük ilgi göstermiş ve çok miktarda hava postası zeplin ile Filistine kadar gitmiş ve Almanya'ya geri gelmiş, daha sonra adreslerine ulaştırılmışlardır. Aşağıda bulunan alman hava postası antiye kartı Hicaz demiryolunun mimarlarından Meisner Paşaya gönderilmiş, kartta Ortadoğu seferinin özel kaşesi bulunuyor, kartın arkasında ise Haydarpaşa varış damgası var.



Alman aerofilatelistlerinden  çoğu gönderilerini ülkemiz filatelistlerinin duayeni olan Ali Nusret (daha sonra Pulhan) beye yollamışlar.



1929 Ortadoğu seferinde taşınan posta gönderilerinin sadece Almanya'dan değil çeşitli Avrupa ülkelerinden gönderildiğini görmekteyiz, Birinci Dünya Savaşı sonrası serbest şehir haline getirilen bağımsız Danzig'e ait  antiye kartı da bu seferde taşınmış ve daha sonra ülkemize gönderilmiş.



1929 yılı seferlerinden bir diğeri İspanya'nın Sevilla şehrine yapılmış olan Akdeniz (Mittelmeerfahrt)
seferidir. Aşağıda bulunan bu sefere ait özel kaşe uygulanmış zarf Almanya'dan İspanya'ya zeplin postası ile taşınmış, daha sonra ülkemize gönderilmiş. Zarfın arkasında Sevilla ve İstanbul damgaları bulunuyor.
 


Akdeniz seferi ile taşınan ve Ali Nusret beye gönderilen aşağıdaki zarf zeplin pulu ile hazırlanmış ve zeplinde bulunan postanede kullanılan özel zeplin damgası ile damgalanmış, arkasında ise Sevilla ve İstanbul damgaları var.


LZ 127 döneminde büyük ilgi uyandıran dünya çevresinde yaptığı Weltfahrt adlı seferde Sovyet Rusya üzerinden Japonya'ya, oradan ABD'ye gitmiş ve Almanya'ya dönerek turunu tamamlamıştır.

1929 sonbaharında ise LZ 127 Romanya (Balkanfahrt) seferini yaparak Bükreş'e gitmiştir, aşağıdaki zeplin postası zarfı Almanya'dan Romanya'ya Zeplin ile uçtuktan sonra, İstanbul'a CIDNA havayolu ile uçmuş, sonra tren ile Ankara'ya kadar gitmiş olmalı. Zarfın ön yüzünde Bükreş hava postası varış damgası, arkasında İstanbul ve Ankara damgaları görülmektedir.