19 Mart 2018 Pazartesi

Uçmuş ilk gün zarfları

İkinci Dünya savaşı sonrası ülkemizde filateliye artan ilgi sonucunda ilk olarak İstanbul'da daha sonra ülkemizin çeşitli yerlerinde filateli dernekleri kuruldu. Filateliye artan ilgi ile Amerika Birleşik Devletlerinde başlayan ilk gün zarfı (İGZ) veya ingilizce söylenişi ile first day cover (FDC) merakı ülkemizde de yansımasını buldu. Önceleri tek tek yapılan zarfların daha sonra toplu şekilde yapılmaya başladığını görüyoruz. Bu yazıda koleksiyonumdan, hava postası ile gönderilmiş bazı ilk gün zarfı örneklerini paylaşacağım.

30 Ağustos zaferimizin yirmibeşinci yılı anısına çıkarılan pullar tam seri olarak kullanılarak hazırlanan İGZ hava postası ile gönderilmiş, zarf ilk önce İzmir'den İstanbul'a daha sonra İstanbul'dan İngiltere'ye uçmuş.




PTT genel müdürü kalemi tarafından İsviçre PTT genel müdürüne hava postası ile ve taahütlü olarak gönderilmiş 1947 donanma günü anma serisi İGZ.




PTT genel müdürlüğünden Almanya'da bir filatelik yayın kuruluşuna  hava postası ile ve taahütlü olarak gönderilmiş  1951 kabotaj günü anma serisi İGZ.




PTT genel müdürlüğünden ABD'de bir aboneye  hava postası ile ve taahütlü olarak gönderilmiş  1952 Kore savaşı anma serisi İGZ.  Posta ücretini karşılamak için 20 kuruşluk puldan iki adet kullanılmış. Daha önceleri bazı etkinlikler sırasında açtığı geçici postanelerde özel damgalar kullanan PTT idaremiz ilk defa Kore savaşı anma serisi pulları için bir özel damga hazırlamıştır, yani ülkemizin ilk özel hazırlanan ilk gün damgası bu zarftaki pulların üzerinde görülüyor.




1948 yılında kurulan İstanbul Filatelist Kulubü müdürü olan Kamuran Günseli başta ABD olmak üzere çeşitli ülkelerden gelen İGZ isteklerini karşılayan çalışmalar yapmıştır. Koleksiyonumdan kendisi tarafından yapılmış bazı ilk gün zarfları aşağıda görülebilir.





Savaş sonrası Amerika Birleşik Devletlerinde bazı pul tüccarları ilk gün zarfları konusunda uzmanlaşmaya başlamıştı, bu pul tüccarlarından Guy de Princival o dönemlerde PTT de ingilizce çevirmeni olarak görev yapan Şadan Barlas ile ortak bir çalışma içine girmiştir. Şadan Barlas bu ortak çalışma kapsamında bazıları oldukça nadir ilk gün zarflarını toplu olarak üretmiştir. Aşağıda koleksiyonumdan bazı İGZ örnekleri görülmektedir.